Rusya Devlet Nükleer Enerji Kuruluşu Rosatom ve AKKUYU NÜKLEER A.Ş, 21-22 Haziran tarihlerinde İstanbul’da düzenlenen 5’inci Nükleer Santraller Fuarı ve 9’uncu Nükleer Santraller Zirvesi NPPES-2023’e katıldı. Türkiye’nin nükleer teknoloji ve endüstri alanındaki en büyük iş platformu olan NPPES’in ana sponsorluğunu üstlenen Rosatom, zirve boyunca yürütülen iş programına aktif bir şekilde dahil olurken AKKUYU NÜKLEER A.Ş yönetiminden temsilciler de katılımcılara ve konuklara Türkiye’nin ilk nükleer güç santrali Akkuyu Nükleer Güç Santrali (NGS) projesi hakkında bilgi verdi. Rosatom yetkilileri zirve kapsamında ayrıca Türk şirketleriyle nükleer ve nükleer olmayan teknolojiler konularında yapılabilecek yeni iş birliği alanlarını tanıttı.
AKKUYU NÜKLEER A.Ş Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Başkanı Anastasia Zoteeva, foruma ilişkin yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Akkuyu NGS proje şirketleri her yıl NPPES Zirvesi etkinliklerine katılıyor. NPPES, Türkiye’nin ilk nükleer enerji santralinin inşasındaki tüm potansiyel katılımcılar için bir iletişim platformudur. Tüm Türk tedarikçilere proje hakkında güncel bilgi sağlamak bizim için çok önemli. Türkiye’deki çeşitli sektörlerden temsilcileri projeye aktif olarak dahil etmeye ve yıllardır birçok nükleer teknoloji uygulamasında lider olan Rosatom’un iş tekliflerinin ufkunu genişletmeye devam ediyoruz.”
AKKUYU NÜKLEER A.Ş. Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Anton Dedusenko, NPPES-2023’ün açılış töreninde şöyle konuştu: “Rosatom, Türkiye Cumhuriyeti ile ortaklığımızı takdir ediyor ve geliştirilmesi için büyük bir potansiyel görüyor. Rosatom, yeni iş birliği alanlarını görüşmeye her zaman açıktır. Elbette buna yeni yüksek kapasiteli nükleer güç santrali projeleri de dahil olabilir, ancak her şey bunlarla kalmayacaktır. Potansiyel ortaklarımıza su arıtmadan araştırma reaktörlerine ve nükleer tıbba kadar çeşitli alanlarda ürün ve çözümler sunmaya hazırız.”
Rosatom bu yıl NPPES’te ilk kez, bünyesindeki şirketlerinin nükleer ve nükleer olmayan sektörlerdeki Türkiye piyasasına yönelik ürünlerini içeren çok yönlü bir teklif sundu. Konu ile ilgili özel bir panel kapsamında, Rosatom ürünlerinin Türkiye’de tanıtımı konusunda endüstri entegratörü olarak faaliyet gösteren REIN A.Ş’nin bir iştiraki olan RAOS Energy İş Geliştirme ve Satış Direktörü Faraç Alemdar bir sunum yaptı. Panele ayrıca, Rosatom Altyapı Çözümleri Şirketi Bölümünden Dmitry Repin su arıtma ve tuzdan arındırma çözümleri, ITC GET Şirketinden Aleksey Kovalevich modelleme ve simülasyon, Rusatom Servis Türkiye Şubesinden Arda Sapankaya biyogaz ve hidroelektrik, ve RAOS A.Ş’den ise Ksenia Nikolaeva çok amaçlı araştırma reaktörü çözümleri konularında sunum yaptılar.
Kuzey Afrika Bölge Başkan Yardımcısı ve Bölge Merkezi Direktörü Alexander Voronkov, “Bugün Rosatom, hem nükleer enerji dışı hem de nükleer olmayan alanlarda Türk ortaklarımızın ilgisini çekebilecek iyi bir ürün ve hizmet seti sunuyor. Son yıllarda Akkuyu NGS’nin hayata geçirilmesinde Türk iş dünyası ile başarılı bir iş birliği deneyimi yaşadık. Bu iş birliği alanlarını geliştirmenin kesinlikle mantıklı olduğuna inanıyoruz. Tuzdan arındırma ve su arıtma çözümleri, tarımsal ve endüstriyel uygulamalar için radyasyon teknolojileri ve nükleer enerji sektörü dışındaki işletmeler için nükleer bilim ve teknoloji merkezlerinin inşası ve diğer pek çok alanda kapılarımız Türk ortaklarımıza açıktır. Buradaki beklentiler çok geniş ve Türkiye pazarında teknolojilerimize yönelik mutlak talep konusunda güvenimiz tam” diye konuştu.
AKKUYU NÜKLEER A.Ş. İnşaat ve Üretim Organizasyon Direktörü Denis Sezemin forumda yaptığı konuşmada, her bir güç ünitesinin inşaat durumu hakkında bilgi verdi ve gazetecilerin sorularını yanıtladı. Sezemin, şunları söyledi:
“Bu yıl Akkuyu NGS’nin 1’inci ünitesinde genel kurulum çalışmalarını ve işletmeye alma öncesi işlemleri başlatabilmemiz için güç aktarım tesislerinin, kara tesislerinin ve yardımcı binaların hazırlığını bitirmemiz gerekiyor. Akkuyu NGS Projesi Türkiye’de yeni bir endüstri oluşturmaktadır. Proje ile Türkiye daha istikrarlı bir enerji sisteminin yanı sıra nükleer enerji alanında yetkinlik geliştirme ve üreticilerin daha sonra uluslararası pazarlara girme fırsatına kavuşuyor. Akkuyu NGS Projesi ekonomik büyümeye, altyapının, yerel üretimin, bilim ve eğitim alanının ve diğer sektörlerin gelişimine katkıda bulunmakta ve önümüzdeki yıllar boyunca Türkiye’nin kalkınmasını desteklemeye devam edecektir.”
Denis Sezemin ayrıca Akkuyu NGS’nin yerelleştirme programı kapsamındaki olumlu dinamiklere de dikkat çekti. Sezemin, “Geçtiğimiz yıl, projeye sağlanan ekipman, malzeme ve hizmetler için Türk şirketlerine verilen sözleşmelerin toplam tutarı 1 milyar dolardan fazla artarak 3,2 milyar dolardan 4,3 milyar dolara yükseldi” dedi.
Zirve kapsamında düzenlenen “21. Yüzyılda Nükleer Endüstri: Güvenlik, Güvenilirlik, Çevre” başlıklı ana panel oturumunda; UAEA Genel Müdür Yardımcısı ve Nükleer Enerji Bölümü Başkanı Mikhail Chudakov, Rosatom Orta Doğu ve Kuzey Afrika Bölge Başkan Yardımcısı ve Bölge Merkezi Direktörü Alexander Voronkov, T.C. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Uzmanı Hakan Hatipoğlu, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TÜNAŞ) Genel Müdür Yardımcısı Necati Kaya, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Çevre Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürü Prof. Dr. Ahmet Demirak sunum yaptı.
Zirvede Rosatom ve AKKUYU NÜKLEER, Akkuyu NGS inşaatının ana yüklenicisi olan Rus-Türk ortak girişimi TITAN2 IC ICTAS ile projenin potansiyel tedarikçilerine yönelik bir seminer de düzenledi. Şirket temsilcileri, Rosatom’un satın alma sistemi, Türkiye Cumhuriyeti’nde siparişlerin yerelleştirilmesi çalışmaları ve Türk şirketleriyle yapılan pratik çalışma örnekleri hakkında bilgi paylaştı. Seminerde hızla ilerleyen ve uzun vadeli iş birlikleri için büyük fırsatlar yaratarak daha fazla yeni ortak çeken Akkuyu NGS Projesi’nin potansiyel ve mevcut proje tedarikçileri, Akkuyu NGS Projesinin satın alma prosedürlerine katılımla ilgili sorular sordu ve satın alma uzmanlarından ayrıntılı yanıtlar aldılar.
Rosatom ve AKKUYU NÜKLEER, NPPES-2023’te Akkuyu NGS’nin eşsiz mimari konseptini yansıtan ayna panellerden oluşan bir stant açarak Türkiye’nin ilk nükleer santralinin modernliğini ve yüksek teknolojisini katılımcılara yansıttı.
Rosatom ve AKKUYU NÜKLEER uzmanları, forumdaki ziyaretçilere Akkuyu NGS Projesinde kullanılan teknolojik çözümler, VVER-1200 nesil 3+ reaktör teknolojisi, güvenlik sistemleri ve projenin ilerleyişi hakkında bilgi verdi. Standı ziyaret edenler, Akkuyu NGS’nin interaktif 3D modelini görebildikleri, nükleer santralin ana tesislerini ve ekipman unsurlarını görselleştirebildikleri ve NGS’nin çalışma prensipleri hakkında bilgi edinebildikleri “VVER-1200 teknolojili NGS” mobil uygulamasına büyük ilgi gösterdi. Standın yanında ziyaretçilerin Akkuyu NGS’nin mimari tasarımını yansıtan bir görselle fotoğraf çekilebildiği bir alan da yer aldı.
Stantta ayrıca AKKUYU NÜKLEER uzmanlarının İstanbul’daki üniversite öğrencilerine Akkuyu NGS Projesi ve nükleer enerjinin Türkiye’nin teknolojik gelişimi için önemi hakkında sunum yaptığı bir konferans alanı da yer aldı. Rusya’da eğitim almış Türk nükleer mühendislerinin rehberlik ettiği Akkuyu NGS inşaat sahası video turu da alanda yer alan büyük ekranda yayınlandı. Turun ardından stant görevlileri konuklara sorular sordu ve doğru cevap verenlere hediyelik eşyalar verdi.
NPPES 2023 ve bu kapsamda yapılan B2B görüşmelerinin katılımcıları forumu şu sözlerle değerlendirdi:
TESTKO Baş Koordinatörü Necip Koyuncu: “AKKUYU NÜKLEER ile yaklaşık iki yıldır çalışıyoruz. Sahanın güvenliğini sağlamak için binalar inşa ettik. Akkuyu NGS şantiyesinde binayı baştan sona inşa etmeyi başaran, cephe, iletişim, iç kaplamalar gibi tüm işleri tamamlayan sadece biziz. Akkuyu, Türkiye’nin ilk nükleer projesi ve bu nedenle çok önemli. Muazzam bir deneyim kazandığımız bu projedeki çalışmalarımızdan gurur duyuyoruz.”
Bayramoğlu Endüstri Holding Yönetim Kurulu Başkanı Burak Çeliktaş: “Ülkemizin ilk nükleer güç santrali olan Akkuyu NGS sahasında kısa bir süre önce çalışmalara başladık. Ayrıca, yine nükleer endüstrinin bir parçası olan CERN ile çalışmalarımız da paralel olarak devam etmektedir. Tabii ki ülkemizdeki diğer nükleer santral projelerinde de yer almak isteriz. Akkuyu NGS Projesi, teknolojimizin ve bilgi birikimimizin gelişmesine yardımcı oluyor. Hem ekonomik açıdan hem de yeni yetkinliklerin kazanılması açısından önemli bir rol oynamaktadır. Türk şirketlerinin uluslararası iş birliği geliştirmeleri için büyük fırsatlar var.”
Aquamatch Satış Yöneticisi Tuğçe Uzun: “Muhteşem bir etkinlik. İlginç bir seminer oldu. Etkinliğin hem verilen bilgiler hem de nükleer sektördeki saygın şirketlerin temsilcileriyle iletişim kurmak açısından önemli olduğunu düşünüyoruz. Sıhhi tesisat sistemleri ve atık su arıtma sistemleri üretiyoruz. Akkuyu NGS sahasında kendi geliştirdiğimiz bir su arıtma sistemi kurduk. Ayrıca su depoları da üretiyoruz. İnşaatı devam eden nükleer santralin ihtiyaçları için bugüne kadar dört projede yer aldık. Üçü halihazırda tamamlanmış olup dördüncüsü de son aşamadadır. İkincisi, reaktörler için su soğutması sağlayacak olan en önemli projedir. AKKUYU NÜKLEER ve Rosatom ile çok iyi bir ilişki geliştirdik.”
Eksen Belgelendirme Teknik Hizmetler LTD.ŞTİ. Teknik Müdürü Onur Boysan: “Çeşitli şirketlerden temsilcilerle bir dizi toplantı yaptık. Toplantılar çok verimli ve son derece faydalı geçti. Akkuyu NGS Projesi Türkiye’de bir ilk ve ilk kez nükleer enerjiyle ilgili bir projede yer alıyoruz. Bu yöndeki çalışmalarımıza devam edeceğiz. Şu anda Rosatom’un Mısır’da inşa etmekte olduğu El Dabaa NGS için altyapı tasarımını geliştiriyoruz. Genel olarak, Zirvenin iki günü bizim için çok verimli geçti. Şirketimiz bu tür sektör forumlara düzenli olarak katılacaktır.”
